İklim neden değişiyor?

Dünyanın iklimi sürekli değişmektedir. Bilim insanları, son 500 milyon yıllık zaman için bu değişimlerin izini sürebilmişlerdir. Bu değişiklikler, aşağıda sıralanan doğal nedenlerle açıklanabilir:

  • Levha tektoniği
    (kıtaların dünya üzerinde hareket etme süreci)
  • Dünyanın yörüngesinde görülen değişiklikler
    (dışmerkezlilik, eksen eğikliği ve devinim)
  • Meteor düşmesi
  • Yanardağ patlamaları
  • Güneş lekeleri

Bilim insanları, aletsel ölçümlerin olmadığı geçmiş zamanlarda gerçekleşen iklim değişikliklerini aşağıda örnekleri verilen “doğal kaydedicilerde” bulunan dolaylı iklim kayıtlarına bakarak ortaya çıkarmaktadır (iklim değişiklikleri bunların oluşumlarını etkiler; örneğin, az yağışlı bir yıl ağaçta o yılın halkasının zayıf kalmasına sebep olabilir):

  • Buzullar
  • Göl ve okyanus tortuları
  • Mercanlar
  • Polenler
  • Ağaç halkaları

Öte yandan, bilim insanları, yukarıda sayılan doğal nedenlerin iklimde son dönemde yaşanan değişiklikleri açıklamaya yetmediğini fark etti. Yapılan çalışmalar, bu değişikliklerin ana nedeninin insan kaynaklı etkinlikler olduğunu ortaya çıkardı: örneğin fosil yakıt kullanımı (elektrik üretimi, ulaşım veya ısıtma amacıyla) veya bitki örtüsünün değiştirilmesi (ormanların tahrip edilmesi gibi). Bu etkinlikler atmosfere CO2 gazı salımını artırarak atmosferde doğal olarak var olan gaz dengesini bozdu.

CO2, güneşten gelen enerjinin atmosferin alt katmanında kalmasına ve böylece bu katmanın ısınmasına neden olan bir sera gazıdır. Bu olguya, sera etkisi adı verilir. Bu gazın atmosferdeki miktarı arttıkça bu etki güçlenir, atmosferin alt katmanı daha da ısınır. Sanayileşmenin başlangıcından beri atmosferin CO2 yoğunluğundaki ciddi artışın, son zamanlarda yaşanan iklim değişikliğinin insan yapımı olduğunun en güçlü kanıtı olduğu düşünülüyor.