Fırat ve Dicle Havzaları

Fırat ve Dicle havzaları, Türkiye’deki 26 havza arasında en yüksek su potansiyeline sahip havzalardır. Fırat’ın yıllık su potansiyeli yaklaşık 32 milyar m³, Dicle’ninki ise yaklaşık 23 milyar m³’dür. Bu iki havza, enerji üretimi ve tarımsal sulama açısından Türkiye için çok önemlidir. Türkiye’nin en büyük altyapı projelerinden biri olan Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP), bu iki havzadaki su kaynaklarına dayanıyor. Fırat ve Dicle sınır aşan nehirler olduğu için, uluslararası etkileri vardır. Bu nehirlerin kaynakları Türkiye’de olduğu için, Türkiye’nin nehrin alt kısımlarında yer alan Suriye ve Irak gibi ülkelerde hayatın devamlılığını sağlamak için yeterince su salma sorumluluğu vardır.

İklim değişikliği tahminleri, bölgede yağışın azalacağını ve sıcaklıkların artacağını ortaya koyuyor. Sıcaklıkların artması, atmosferin su buharı talebinin artmasına neden olabilir. Bunun sonucu olarak, bölgedeki evapotranspirasyon, yani yeryüzünden atmosfere doğru buharlaşma ve bitki terlemesinin toplamı da artabilir. Ayrıca GAP sulama projelerinin sonucu olarak üst Mezopotamya’daki geniş ovalarda sulanan tarım arazilerinin artması da, evapotranspirasyonla su kaybını artıracak. Bu değişiklikler sonucunda su potensiyellerinin azalacağı kesinlik kazanıyor.

Haritada görüldüğü gibi, su potansiyellerinin yüzyılın ortalarına doğru yaklaşık %9-10, yüzyılın sonuna doğru ise %25-30 azalacağı tahmin edilmektedir. Bu tür azalmalar, enerji üretimi, tarım ve nehrin alt kısımlarındaki ülkeler için su salımı açısından olumsuz etkiler doğurabilir.

Kesiksiz çizgiler 1961 – 1990 dönemi, kesikli çizgiler ise 2071 – 2099 dönemi içindir.